📖 পাঠ নং ৬ : ছাত্ৰ-জীৱন আৰু সমাজ সেৱা (পৃষ্ঠা ২৬-৩১)
✏️ ডিম্বেশ্বৰ নেওগ
▪️চেঁচুক : ৰ'দ নপৰা চেঁচা আৰু জেকা ঠাই।
▪️ডেম-ডেউকা : জেকা ঠাইত হোৱা এবিধ
ৰসাল, বিজলুৱা ক্ষুদ্ৰ গছ।
▪️দুৰ্দিন : বেয়া দিন, দুখৰ দিন।
▪️পেন্দুকণা : নিচেই সৰু।
▪️সহপাঠী : একেলগে পঢ়োঁতা।
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
📖 পাঠ নং ৭ : ভাৰতীয় সংস্কৃতি(পৃষ্ঠা ৩২-৪২)
✏️ হেম বৰুৱা
▪️ অদৃষ্ট : ভাগ্য।
▪️অধোগামী : তললৈ গতি কৰা।
▪️অবিচ্ছিন্ন : বিৰামহীন, চিঙি নোযোৱা।
▪️অলেখ : বহুত; অগণন; অসংখ্য।
▪️অসামঞ্ছস্য : সাদৃশ্য নথকা।
▪️আঁচোৰ : সাঁচ।
▪️আঁতিগুৰি মাৰি : বিশদভাৱে।
▪️আনন্দাপ্লুত : আনন্দত আত্মহাৰা হোৱা।
▪️আফগানিস্তান : ভাৰতৰ উত্তৰ -পশ্চিম
ফালে থকা এখন ৰাষ্ট্ৰ।
▪️আস্থা : বিশ্বাস।
▪️আড়ম্বৰ : জাকজমকতা।
▪️উচ্চাঙ্গ সঙ্গীত : শাস্ত্ৰীয় সংগীত।
▪️উদ্-বাউল : উদ্গ্ৰীৱ।
▪️চঞ্চল : স্থিৰতা নথকা।
▪️তৰহৰ : বিধৰ, ধৰণৰ, প্ৰকাৰৰ।
▪️তিষ্ঠি : বৰ্তি।
▪️ধ্যানস্থ : ধ্যান মগ্ন।
▪️নৈৰাশ্য : নিৰাশ ভাৱ।
▪️নিস্তেজ : তেজহীন।
▪️প্ৰৱজন : এঠাইৰ পৰা আন ঠাইলৈ অহা বা
যোৱা কাৰ্য।
▪️প্ৰাদুৰ্ভাৱ : প্ৰভাৱ।
▪️প্ৰেৰণা : উৎসাহ।
▪️বহিৰাগত : বিদেশী; দেশৰ বাহিৰৰ পৰা
অহা লোক।
▪️ব্যৱধান : পাৰ্থক্য।
▪️ব্যাপ্ত : বিয়পি থকা।
▪️বৈশিষ্ট্য : বিশেষত্ব।
▪️ভাৰাক্ৰান্ত : ভৰি থকা।
▪️মৰ্মস্থলী : হৃদয়মূল।
▪️মাপকাঠি : জোখ লোৱা সামগ্ৰী।
▪️যোজন : চাৰি ক্ৰোশ (১৩ কিঃমিঃ = ১
যোজন)
▪️সমন্বয় : সম্প্ৰীতি; মিলন।
▪️সুকুমাৰ কলা : সংগীত, কবিতা, চিত্ৰবিদ্যা,
স্থাপত্য আৰু ভাস্কৰ্য এই পাচঁবিধক
সুকুমাৰ কলা বোলে।
▪️ক্ষণস্থায়ী : খন্তেকীয়া।
▪️অজন্তা : মহাৰাষ্ট্ৰৰ ঔৰংগাবাদ জিলাত
অৱস্থিত। বৌদ্ধযুগত গুহাশিল্পৰ
বাবে এই ঠাই বিখ্যাত। ইয়াত
এতিয়ালৈকে ৩ টা গুহা আৱিষ্কাৰ
হৈছে। গুহাবোৰত প্ৰাচীন ভাৰতীয়
চিত্ৰকলাৰ অতি উৎকৃষ্ট নিদৰ্শন
পোৱা গৈছে। এই গুহা শিল্পবোৰ
খ্ৰীষ্টপূৰ্ব দ্বিতীয় শতিকাৰ পৰা নৱম
খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত অংকিত তথা
নিৰ্মিত বুলি অনুমান কৰা হৈছে।
অজন্তাৰ শিলত (Ajanta Caves)
কটা ভাস্কৰ্যত জাতকৰ গল্প আৰু
বুদ্ধৰ অতীত জীৱনৰ নানান কথা
তুলি ধৰা হৈছে।
▪️কীটছ : প্ৰসিদ্ধ ইংৰাজ ৰোমাণ্টিক কবি।পূৰা
নাম জন কীটছ (John Keats) ।
মাত্ৰ ছাব্বিশ বছৰ বয়সতে যিবোৰ
কবিতা লিখি গৈছে সিয়েই তেওঁক
ইংৰাজী সাহিত্যৰ যোগেদি বিশ্বৰ
এগৰাকী শ্ৰেষ্ঠ কবি ৰূপে প্ৰতিষ্ঠা
কৰিছে। লৰ্ড টেনিচৰ (Lord
Tennyson) মতে ওৱাৰ্ডছৱৰ্থ,
ক'লৰিঞ্জ, বায়ৰন, শ্যেলীৰ নিচিনা
কবিসকলতকৈয়ো কীটছৰ কবি
প্ৰতিভা বহু ওপৰত। এই কম
বয়সীয়া প্ৰতিভাসম্পন্ন কবিজনাৰ
বিখ্যাত 'এণ্ডিমিয়ন' কবিতাৰ
ওপৰত তীব্ৰ আক্ৰোশমূলক
আলোচনা 'কোৱাৰ্টাৰ্লি ৰিভিউ'
কাকতত ওলোৱাত কীটছৰ মন
ভাগি পৰে। সেয়ে তেওঁৰ মৃত্যুৰ
কাৰণ হয়।
▪️পণ্ডিত ৰাহুল সংকৃত্যায়ন : আচল নাম
কেদাৰনাথ পাণ্ডে। উত্তৰ প্ৰদেশৰ
আজমগড়ৰ লোক।তেওঁ সিংহললৈ
গৈ বৌদ্ধ ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰি নাম লয়
ৰাহুল সংকৃত্যায়ন। তেওঁৰ
কেইবাটাও ভাষাত দখল আছিল,
ভাষাতাত্ত্বিক আৰু ইতিহাসবিদ।
ৰুছ দেশৰ লেনিইগ্ৰাদ বিশ্ববিদ্যালয়
-ত সংস্কৃতৰ অধ্যাপক আছিল।
হিন্দী সাহিত্যত এওঁৰ এখনি বিশিষ্ট
স্থান আছে। 'মধ্য এচিয়াকা ইতিহাস
লিখি সাহিত্য অকাডেমীৰ বঁটা লাভ
কৰিছিল।"ফ্ৰম ভল্গা টু গংগা" এওঁৰ
এখনি বিখ্যাত গ্ৰন্থ। এগৰাকী বিশ্ব
বিশ্ৰুত ভাৰতীয় পণ্ডিত গৱেষক।
▪️সৰ্বপল্লী ৰাধাকৃষ্ণণ : আন্তৰ্জাতিক খ্যাতি
সম্পন্ন ভাৰতীয় দাৰ্শনিক পণ্ডিত।
এই পণ্ডিত গৰাকী ইংলেণ্ডৰ
অক্সফোৰ্ড, কেম্ব্ৰিজ বিশ্ববিদ্যালয়ত
বিশেষ বক্তৃতা দি সুখ্যাতি অৰ্জন
কৰিছিল। কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত
অধ্যাপনা কৰে। বেনাৰস হিন্দু বিশ্ব
বিদ্যালয়ত উপাচাৰ্য কাম কৰে, ৰুছ
দেশত ৰাষ্ট্ৰদূত ৰূপে দক্ষতাৰে কাম
কৰাৰ পাছত ভাৰতৰ উপৰাষ্ট্ৰপতি
আৰু পাছত ভাৰতৰ দ্বিতীয় গৰাকী
ৰাষ্ট্ৰপতি হয়গৈ।এওঁৰ আন্তৰ্জাতিক
খ্যাতিসম্পন্ন গ্ৰন্থৰাজি কেইবাটাও
ভাষালৈ অনূদিত হৈছে। এওঁ বিশ্বৰ
এগৰাকী প্ৰখ্যাত দাৰ্শনিক পণ্ডিত
ৰূপে জনাজাত।
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
📖 পাঠ নং ৮ : অসমৰ জনগোষ্ঠীৰ গাঁথনি আৰু সংস্কৃতি (পৃষ্ঠা ৪৩-৫০)
✏️ আব্দুছ ছাত্তাৰ
▪️আঁহফলা নীতি : বিভেদকামী মনোভাৱ।
▪️উপভাষা : মূল ভাষাৰ আঞ্চলিক ৰূপ।
▪️জাতি : কুল, বংশ। কোনো এক ভূ-খণ্ডত
সাধাৰণতে একে ভাষা, সংস্কৃতিৰে
বসবাস কৰা জনসমষ্টিকে জাতি
বোলা হয়।
▪️জাহ যোৱা : জীন যোৱা, মিলি যোৱা।
▪️ডাক : কিংবদন্তি পুৰুষ ডাকৰ পিতৃ বৰাহ
মিহিৰ ব্ৰাহ্মণ আৰু মাতৃ কুমাৰ
কুলৰ নাৰী। জন্মস্থান বৰপেটাৰ
ওচৰৰ লেহিডঙৰা গাওঁ। অসমৰ
সামাজিক জীৱনত 'ডাকৰ বচন
বেদৰ বাণী সদৃশ' বুলি কোৱা হয়।
এই বচনবোৰ ব্যৱহাৰিক জীৱনৰ বহু
উপদেশমূলক কথাৰে ভৰা, সৰহ
ভাগেই খেতি-বাতি বিষয়ক। কৃষি
প্ৰধান দেশৰ মানুহে যুগ যুগ ধৰি
লাভ কৰা অভিজ্ঞতাৰ ই সাক্ষৰ।
পুৰুষানুক্ৰমে বহুকাল মুখে মুখে চলি
অহাৰ পিছতহে লিখিত ৰূপ পায়।
▪️তান্ত্ৰিক ধৰ্ম :প্ৰাচীন তন্ত্ৰৰ ওপৰত প্ৰতিষ্ঠিত
হিন্দু ধৰ্ম।
▪️নিগাজী : স্থায়ী।
▪️প্ৰব্ৰজন : এখন ঠাইৰ পৰা আন এখন
ঠাইলৈ আহি বাস কৰা কাৰ্য।
▪️বৌদ্ধ ধৰ্ম : গৌতম বুদ্ধই প্ৰচাৰ কৰা ধৰ্ম।
এই ধৰ্মৰ মূল মন্ত্ৰ হ'ল -- অহিংসাই
পৰম ধৰ্ম।
▪️স্বকীয়তা : নিজস্বতা।
▪️লোকগীত : অনাদি কালৰে পৰা মুখে মুখে
চলি অহা মৌখিক গীতসমূহকে
লোকগীতৰ আখ্যা দিয়া হয়।
উদাহৰণ স্বৰূপে-- নিচুকনি গীত,
নাওখেলোৱা গীত, বাৰমাহী গীত,
আই নাম, বিয়া নাম, বিহুগীত,
বনগীত ইত্যাদি।
▪️ইয়াণ্ডাবু সন্ধি : ১৮২৬ চনত মানৰজা আৰু
বৃটিছৰ মাজত হোৱা সন্ধিচুক্তি।
মানে অসম অধিকাৰ কৰি ইয়াত
যি অবৰ্ণনীয় অত্যাচাৰ কৰিছিল,
তাৰ অৱসান বিচাৰি অসমে
বৃটিছৰ ওচৰত সহায় ভিক্ষা
কৰিছিল। ফলত বৃটিছসকলে
মানক অসমৰ পৰা খেদি পঠিয়াই
দেশখন মানৰ হাতৰ পৰা নিজৰ
হাতলৈ লৈ যায়। এই চুক্তি অনুসৰি
আমাৰ স্বাধীনতা সূৰ্য মাৰ যায়।
এই চুক্তি অনুযায়ী অসমদেশ মান
ৰজাৰ পৰা বৃটিছৰ হাতলৈ যায়
আৰু অসমৰ স্বাধীনতা সূৰ্য্য
অস্তমিত হয়।
▪️এটা সংস্কৃতি সম্পন্ন জাতি আন এটা
সংস্কৃতি সম্পন্ন জাতিৰ লগত জাহ যোৱাৰ
ব্যৱস্থা : কোনো দুটা সংস্কৃতি সম্পন্ন জাতিয়ে
পৰস্পৰৰ ভাল লগা ৰীতি-নীতি, আচাৰ
ব্যৱহাৰ, সাজ-পাৰ, ৰন্ধন প্ৰকৰণ আদিৰ
প্ৰতি আকৰ্ষিত হৈ সেইবোৰ গ্ৰহণ কৰে।
এইদৰে গ্ৰহণ কৰোঁতে পৰস্পৰ এনেদৰে
সংমিশ্ৰিত হৈ পৰে যে ইয়াৰ আগ-গুৰি বিচাৰি
উলিয়াবলৈ টান হৈ পৰে। এটা জাতি আন -
টোৰ লগত মিলি যায়। ফলত এটা শক্তিশালী
সংস্কৃতি গঢ় লৈ উঠে।
▪️সংস্কৃতিৰ ৰূপান্তৰ ঘটা : বাহিৰৰ পৰা অহা
সংস্কৃতি সম্পন্ন বিভিন্ন জাতিয়ে অসমীয়া
ভাষা-সংস্কৃতিৰ লগত মিলি যোৱাৰ লগে লগে
সংস্কৃতিৰ ৰূপান্তৰ আৰম্ভ হ'ল। এই ৰূপান্তৰ
কোনেও কাকো বল প্ৰয়োগ কৰি জাপি দিয়া
নাছিল। ই এক স্বাভাৱিক প্ৰক্ৰিয়াৰে সম্পন্ন
হৈছিল। ফলত ভাষাৰ বিভিন্ন শব্দমালা
সোমাই পৰিল আৰু সংস্কৃতিৰ ক্ষেত্ৰতো
থলুৱা সংস্কৃতি বাহিৰৰ সংস্কৃতিৰ লগত
সংমিশ্ৰিত হৈ এক বলিষ্ঠ সংস্কৃতি সৃষ্টি হোৱাৰ
পথত আগবাঢ়িল।
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
📖 পাঠ নং ৯ : নিউটন আৰু সপ্তদশ শতিকাৰ
বৌদ্ধিক বিপ্লৱ (পৃষ্ঠা ৫১-৬২)
✏️ ড° কুলেন্দ পাঠক
▪️গজগজীয়া : ডাঙৰ দীঘল; স্থায়ী।
▪️পৰ্যবেক্ষণ : নিৰীক্ষণ; ভালকৈ চোৱা কাৰ্য।
▪️গছত গৰু উঠা : অসম্ভৱ; অবাস্তৱ।
▪️খ্যাতনামা : বিখ্যাত।
▪️বুনিয়াদী : ভেটি।
▪️দুৰূহ : বুজিবলৈ টান।
▪️বিশ্বজনীন : যি স্থান-কাল-ভেদে শুদ্ধ বা
সত্য।
▪️তথ্যভিত্তিক : তথ্যৰ ওপৰত আশ্ৰয় কৰা।
▪️পৰিপন্থী : বিৰোধী, প্ৰতিকূল।
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
📖 পাঠ নং ১০ : ইণ্টাৰনেটৰ তিতা-মিঠা
(পৃষ্ঠা ৬৩-৭০)
✏️ ড° প্ৰণয়ী দত্ত
▪️অগ্ৰিম : আগেয়ে দিয়া বা দিব লগা।
▪️অনাবিল : নিৰ্মল, মলিহীন।
▪️আভা : পোহৰ, দিপ্তী।
▪️উৰা-বাতৰি : গুজৱ।
▪️কদাচিত : কেতিয়াবা।
▪️চিৰ যুগমীয়া : চিৰস্থায়ী।
▪️তড়িৎ : বিজুলী।
▪️পৰিধি : সীমা।
▪️প্ৰশস্ত : উপযুক্ত।
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
📖 পাঠ নং ১১ : অৰুণিমা সিনহা
(পৃষ্ঠা ৭১-৭৮)
✏️ জয়শ্ৰী গোস্বামী মহন্ত
▪️অদম্য : যাক দমন কৰিব নোৱাৰি।
▪️অভিযাত্ৰী : দুৰ্গম পথেৰে যোৱা সাহসী
লোক।
▪️তুমৰলি : তেজ আদি লাগি লুতুৰি-পুতুৰি
হোৱা।
▪️পদাৰ্পণ : এঠাইত গৈ ভৰি দিয়া বা উপস্থিত
হোৱা কাৰ্য।
▪️প্ৰতিকূল : অসুবিধা সৃষ্টিকাৰী, বিৰুদ্ধ।
▪️লুণ্ঠন : লুট কৰা কাৰ্য, ডকাইতি।
▪️বিপদাপন্ন : বিপদত পৰা।
▪️বিচ্যুত : স্খলিত, যিটো এৰা পৰিছে।
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
📖 পাঠ নং ১২ : অৰণ্য যাত্ৰা (পৃষ্ঠা ৭৯-৯২)
✏️ অনুৰাধা শৰ্মা পূজাৰী
▪️কাতি : এঢলীয়া, এফালে ওখ এফালে
চাপৰ।
▪️গিৰ্জনি : বহুত মানুহে একেলগে হঁহাৰ শব্দ।
▪️চন্তৰী : প্ৰহৰী।
▪️টুলুং ভুটুং : থৰক-বৰক কৰা।
▪️ডুবাৰু : পানীত বুৰ মৰাত পাকৈত লোক।
__________________________________________
__________________________________________
__________________________________________
📖 পাঠ নং ১৩ : পাৰস্যত এভুমুকি
(পৃষ্ঠা ৯৩-১০৭)
✏️ ৰথীন্দ্ৰনাথ গোস্বামী
▪️ক্ৰয় : কিনা।
▪️খিতাপ : সন্মান।
▪️গোলাকৃতি : ঘূৰণীয়া আকৃতি।
▪️চিচা : আইনা।
▪️তটৰেখা : সাগৰ বা হ্ৰদৰ বৃহৎ জলভাগৰ
কাষত থকা স্থলভাগ।
▪️তৈলঃ : তেল।
▪️নীলিম : নীলা।
▪️পহিলা : প্ৰথম।
▪️প্ৰচণ্ড : প্ৰবল, ভয় লগা।
▪️ভূতত্ব : পৃথিৱীৰ অভ্যন্তৰ, পৃথিৱী পৃষ্ঠৰ
শিলাখণ্ড, জীৱময় আদিৰ বিষয়ে
অধ্যয়ন কৰা শাস্ত্ৰ।
▪️লেকেটা : সহজে ছিগি ভাগি নোযোৱা,
লিকটা।
▪️সংকট : প্ৰতিকূল অৱস্থা, বিপদ।
▪️সেৰেঙা : মাজত বেছি ব্যৱধান থকা,পাতল
▪️হিজাব : মুছলমান মহিলাই মূৰ ঢাকি লোৱা
কাপোৰ।
3 Comments